Erkeğin evlenme teklifinin, kız tarafınca kabulünün ilan edilmesi ile oluşan tören NİŞAN olarak isimlendiril- miştir.
Evlilik öncesi kız görme, kız isteme, akabinde ni- şanlılık gibi bir takım törensel girişimler, ailelerin birbir- lerini daha iyi tanımalarını sağlar. Bir ömür boyu sürecek evlilik bağı için öncelikle tanışma ve araştırma, mutlu bir yuva için şarttır.
Nişan, nikâhın başlangıcıdır. NİKÂH değildir. Sa- dece nişanlanmakla veya evlilik vaadi ile NİŞAN; Nikâh hükümlerini içermez.
Taraflardan herhangi biri yalnızca evlilik vaadinde bulunup, bu teklifi somut hale getirmedikten sonra söz ve vaad’den dolayı nikâh akdi ile mecbur kılınamaz.
Osmanlı hukuku aile kararnamesi, bu konuyu açık- ça beyan ederek, “ Nişanlanmakla evlilik sözleşmesi ku- rulamaz.” Hükmünü koymuştur.
Erkek tarafının çeyizlik eşya vermesi – yüzük tak- ması, nikâh hükmünde değildir.
Ayrıca evlilik teklifi almış tarafa, teklif reddedil- medikçe, bir başkası evlenme teklifinde bulunamaz..
Takılan takılar nikâh hükmünde olmadığı için yal- nızca söz kesimi ile evlilik olmaz.
Herhangi bir uyuşmazlık – anlaşmazlık tarafları verdikleri sözden caydırabilir. Bu nedenle İslam Hukuku, sağlam temel üzerine bina inşa edilmesini emretmektedir. Tarafların uyuşmazlığı veya ölümü sebebiyle nişan bozulmuş ise; Çeyiz—takı—mehir iade edilir… Ancak hediyeler hibe hükmünde olduğu için iadesi rızaya bağlı- dır. Mevcutsa iade edilir…
Hediye zayi olmuş veya iade konusunda ciddi isteksizlik varsa bir hak söz konusu olamaz…
Nişanı bozan taraftan maddi zararların tazmini istenebilir…
Şer’iyye mahkemesi, 1916 tarihinde erkek tarafının nişanı tek taraflı bir kararla bozması nedeniyle, kız tarafı- nın açtığı davada, mahkeme, kız tarafını haklı görerek zararın tazmini yönünde karar almıştır…
Nişan Arapça bir terim olarak HITBE ile eş anlamlıdır.
Hıtbe, erkeğin kadına evlilik teklifinde bulunması, ondan hoşlanması, evlenmek üzere belli bir mehir üzerinde antlaşmaları demektir.
Nişanlı erkeğe Hatib, nişanlı bayana mahtube denir...
Nişanlanma, tarafların karşılıklı olarak birbirleri ile evlenebileceklerinin ilanıdır.
İslam Hukuku, günümüzde geçerli olan bir nişanlılık ilişkisi tanzim etmemiş, ancak erkek tarafından evlilik teklifine bazı hüküm ve neticelere bağlamıştır.