Geriye dönüşü mümkün olan talak’ın hükmü, iddet müddeti içinde erkeğin, eşine tekrar dönebilmesidir. Yani nikâhı devam ettirmesidir.
Bir kimse talak’ı ric’i ile boşamış olduğu eşine iddet müddeti içinde pişman olsa, yaptığı işin bir an bir kızgın- lık neticesi oluştuğunu düşünüp, eşine güzel söz ve dav- ranışlarla özür dilese eşi de bu özrü kabul etse nikâh de- vam eder. Özür beyanında, şehvetle kucaklamak, cinsel temas, nikâhın devamı için bir işarettir. Nikâh bakidir.
Talak-ı Ric’i de, nikâhın bozulmayıp geri dönüş hakkı sadece iddet müddeti için geçerlidir. İddet müddeti içinde taraflar yumuşamayıp ayrılık kararından dönüş olmazsa, artık ayrılık kesinleşmiş olur.
Talak vaki olmuş bir aile iddet içinde tekrar bir- leşmek arzusu ile aile büyüklerini toplayabilir. Eşler ba- rıştırılabilir. Bu tür sulh yolu ile aile parçalanmaktan kur- tulur.
Bir erkeğe verilen üç boşama hakkı, kullanıldıkça sayısal olarak eksilir. Birinci boşanma teşebbüsünden sonra tekrar birleşme vaki olduğunda, boşama hakkı ikidir.
Talak-ı Ric’i’den sonra geri dönüş, eşini razı edip nikahı devam ettirmekten ibarettir. Geri dönüş süresi be- lirtildiği gibi iddet içinde olmalıdır. Bu süre içinde bayan barışmayı arzu etmezse veya şartlar ileri sürerse karşılıklı müzakere ile orta yol bulunur.
Erkek evliliği kurtarmak niyeti ile eşinin mehrini yükseltme teklifi yapabilir. Mehir artışı net olarak belir- lenir. Ayrıca erkeğin talak hakkı ikiye düşmüş olur.
Bayan kendisini bir talak ile boşayan eşine geri dönmeme hakkına sahiptir. Bu konuda kararı kesin ise iddet müddeti içinde ayrıldıklarına dair karşılıklı belge verebilirler. Yazılı antlaşma yapabilirler.
Erkek talak sonrası nasıl ki pişmanlıktan dolayı geri dönüş için uğraşabilirse, bayanda talak’ı bir kurtuluş gö- rüp eşine tekrar dönmek istemeyebilir. Bu konu karşılıklı güven-sevgi-anlayış esasına bağlıdır. Bu üç temelden bir veya bir kaçı yara almışsa bayan geri dönüşe izin verme- yebilir.
Bir talakla boşanmış bayan, iddet süresi bitimine kadar kocasının evinde ikamete mecburdur. Ev müsaitse bayana ait bir kat veya bir veya birkaç oda tahsis edilir. Zaten kendi ikamet ettiği eski evi olduğu için mutfak ve diğer müştemilat ortak kullanılır.
Erkek eski eşine haber vermeden odasına giremez. Pişman olduğunu bildirecek olsa bile yine özel odasına girebilmek için eski eşinden izin almalıdır.
Öfke ile oluşan bir anlık tarafların kızgınlığı bu tür istenmeyen bir dönüşü olan boşanma yolunu açmış taraf- lar sonraki günlerde pişman olmuş ise, kadının eski eşine karşı ılımlı davranması makyaj yapması güler yüzlü muamele etmesi, evliliğin devamı için gerekli olan unsurlar olarak düşünülebilir.
Bir talak vuku bulup, iddet müddeti bekleyen, ba- yanın o günlerde kocası vefat etse miras’tan mahrum kalamaz. İddet süresi bir anlamda evliliğin hukuken de- vam ettiği aynı evin paylaşıldığı göreceli ayrılık olarak düşünülebilir. Ayrılık ve mirastan mahrumiyet ancak iddet bitiminden sonra olur.
Talak-ı ric’i’den sonra erkek pişman olup, yuvaya dönmek istediğinde, bayan kabul ederse iddet müddeti i- çinde yapılan bu geri dönüşte, yeni bir nikâha gerek yok- tur.
Geri dönüşte yakın akrabalar en azından pişmanlı- ğa şahit olmalı ve bir anlamda küçük bir törensel havada örneğin bir yemekte taraflar ve yakınlarla beraber birleş- me kutlanmalıdır.